Belangrijke gebeurtenissen

De jaren 80 was een decennium van enkele belangrijke gebeurtenissen. Zowel wereldwijd als enkel voor België. Hieronder vind je enkele nieuwsartikelen van deze belangrijke gebeurtenissen:

1. DE VAL VAN DE BERLIJNSE MUUR

Al voor de daadwerkelijke val van de Muur op 9 november 1989 waren er signalen dat het communistische regime aan het wankelen was. Politiek Sovjet-leider Michail Gorbatsjov was al sinds 1986 bezig met economische en politieke hervormingen binnen de Sovjet-Unie. Onder zijn invloed kwamen er radicale veranderingen op gang binnen het communistische bolwerk. Om te voorkomen dat de Sovjet-Unie in economische afgrond terecht zou komen heeft de toenmalige partijleider hervormingen doorgevoerd die zouden gaan leiden naar een normale markteconomie. Deze perestrojka was ook een teken naar de andere Oostbloklanden dat het oude communistische tijdperk haar einde naderde. Dat leidde op 4 juni 1989 tot de eerste vrije verkiezingen achter het IJzeren Gordijn. Polen had de primeur om als eerste Oostblokland verkiezingen te houden met als gevolg dat de communistische partij flink afgerekend werd op de afgelopen decennia en een zwaar verlies moest incasseren. Op 25 augustus was de installatie van de niet-communistische premier Tadeusz Mazowiecki een feit.


Daarna ging het hard met het val van het communistische Oostblok. Op 23 augustus werd door Hongarije de grens met Oostenrijk weer opengezet. Amper twee maanden later hief de Volksrepubliek Hongarije zichzelf op en werd het vervangen door de Republiek Hongarije. Het tweede land achter het voormalige IJzeren Gordijn was ‘om’.

2. TSJERNOBYL

Tsjernobyl was de grootste kernramp ooit. Op 26 april 1986 liep een beveiligingstest door een menselijke fout grondig verkeerd: een explosie in de vierde kernreactor zette de Oekraïense centrale in lichterlaaie en een radioactieve rookwolk werd door de wind naar het noorden en noordwesten gedreven, ook in onze richting dus.
Op het moment van de explosie was de kerncentrale nabij de stad Pripyat in Oekraïne nog vrij nieuw, er waren zelfs plannen om een vijfde en zesde reactor toe te voegen. Om die plannen concreet te maken moesten er eerste enkele testen gebeuren. Tijdens een van die proeven verloren enkele technici de controle over de reactor, waardoor die razendsnel oververhit raakte, smolt en explodeerde. Het duizend ton zware dak van de reactor werd volledig weggeblazen. Tijdens de explosie lieten eenendertig mensen het leven en kwam er 190 ton radioactieve straling vrij. In heel Europa werd gevreesd voor een zogeheten fall-out, de zeer schadelijke neerslag van radioactieve deeltjes. Op 2 mei bereikte de wolk Nederland en België. Onze noorderburen nemen enkele maatregelen zoals een graasverbod om besmetting van melk te voorkomen, maar bij ons wordt er aanvankelijk niets beslist, maar wel gekibbeld onder politici. De legende wil dat BRT-weerman Armand Pien tijdens zijn weerpraatje niks mocht zeggen over de gevaarlijke wolk die over ons land dreef. De dag erop kwam er wel een advies om groenten extra goed te wassen en aan de boeren om hun dieren zoveel mogelijk binnen te houden.
Door de late reactie van de Sovjet Unie werden veel mensen te lang onnodig blootgesteld aan straling en kwam de dringendste hulp veel te traag op gang. Wanneer onderzoekers in Zweden een dag na de explosie radioactieve neerslag opmaten, en ook elders in Europa verhoogde straling werd waargenomen, wist niemand dat de oorzaak vele honderden kilometers verderop lag. Pas 3 dagen na de ramp kwamen de eerste officiële berichten van de Russische autoriteiten. Er worden in een straal van 30 km ruim honderdduizend omwonenden geëvacueerd. De omvang van de ramp begon nu pas echt goed door te dringen. Na het blussen van de reactor, waarbij de brandweermannen van dienst een enorme hoge straling incasseerden, kwam het erop aan zo snel mogelijk de smeulende reactor te neutraliseren. Vliegtuigen stortten gigantische hoeveelheden lood, zand en klei op de reactor in een poging de reactor af te dekken. Desondanks kwam er nog steeds erg veel straling vrij, een meer drastische oplossing drong zich op. Tot in november 1986 werd de reactor ingekapseld in een reusachtig betonnen omhulsels, dat nog steeds bekend staat als de ‘Sarcofaag’. Het omhulsel moest door de grote risico’s bij het plaatsen snel gebouwd worden. Al snel kwamen er scheuren in de constructie en werd er in maart 2012 besloten een nieuw omhulsel rond het oude te plaatsen. Deze werken zouden klaar moeten zijn in 2015.
De omgeving van Tsjernobyl en Prypjat is nog steeds vanwege de hoge radioactiviteit afgesloten. Alle bewoners zijn inmiddels geëvacueerd naar de nieuw gebouwde stad Slavoetytsj, zo’n 15 kilometer van de verboden zone. De natuur heeft er sindsdien vrij spel. Het gebied – inmiddels een natuurreservaat – is zodanig ongerept dat er een heel uitzonderlijke fauna en flora leeft en groeit. Omdat het stralingsniveau niet meer gevaarlijk is, worden er zelfs toeristische uitstapjes naar het unieke gebied georganiseerd. Al moet je er dan de controles van de Oekraïense geheime dienst bijnemen: zij bewaken de centrale, of liever de grote hoeveelheden uranium die er nog aanwezig zijn, en niet in de verkeerde handen mogen vallen.

3. DE RODE DUIVELS
Het mag dan verleidelijk zijn om luidop te dromen van een kwalificatie voor het WK van volgend jaar in Brazilië, de match van vanavond zal uitmaken of onze Rode Duivels effectief een kans krijgen om de prestatie uit 1986 op de Mundial in Mexico op zijn minst te evenaren.
Geen makkelijke klus, want wat de Rode Duivels in Mexico voor elkaar kregen, is naar Belgische normen nagenoeg bovenmenselijk te noemen. De Duivels boekten hun grootste successen in de jaren 80, toen ze onder leiding van bondscoach Guy Thys, vierde eindigden op het WK in Mexico en tweede op het EK van 1980 in Italië.
Nochtans had het niet veel gescheeld of de Belgen hadden zich niet kunnen kwalificeren voor de Mundial, zoals het WK in Mexico bekend stond. Tijdens het beslissende kwalificatieduel tegen Nederland waren onze Noorderburen uitgelopen tot 2-0. Maar 4 minuten voor tijd kopte Georges Grün een voorzet van Eric Gerets tegen de netten, voldoende om de Belgen naar Mexico te sturen. De goal ontlokte commentator Rik De Saedeleer de legendarische woorden: “Daar is ‘em! Daar is ‘em!”

De Heizeldrama

Het Heizeldrama op 29 mei 1985 in het Heizelstadion in Brussel is een van de grootste rampen in de voetbalgeschiedenis. Voor de finale van de Europacup 1 van het seizoen 1984/85 tussen het Engelse Liverpool en Italiaanse Juventus braken rellen uit, toen Liverpoolsupporters het neutrale vak met fans bestormden dat met supporters van Juventus was gevuld. Daarbij kwamen 39 mensen (van wie 32 Italianen) om het leven en raakten er ongeveer 400 gewond